“Wij respecteren jouw keuze wel, maar jij respecteert het
niet dat wij vlees eten. Jij wil iedereen overhalen.” Het bovenstaande is mij eens verwijtend toegebeten. Het
klopt. Ik heb geen respect voor het eten van dieren en ik wil inderdaad dat iedereen
daarmee stopt. Ik besef dat een dergelijk statement mensen tegen de borst
zal stuiten. Als u zich aangesproken voelt, daag ik u uit om verder te lezen. U
ontdekt wellicht een ongemakkelijke waarheid.
Wat is het dat wij moeten respecteren? Ik heb respect voor
mensen. Maar moet ik ook respect hebben voor alles wat mensen doen? Dat lijkt
me niet. Dat zou betekenen dat ik respect moet hebben voor moord, verkrachting,
diefstal en andere immorele praktijken. Voor wat een mens doet heb ik dus niet
altijd respect. Voor de mens zelf daarentegen, altijd. Ook de grootste
moordenaar heeft recht op een eerlijk proces. Als ik geen respect heb voor de
mens zelf, ga ik over een ontoelaatbare grens door het recht in eigen hand te
nemen en de waardigheid van de ander te ontkennen.
Daaruit kunnen we echter niet afleiden dat alles wat een
mens doet, ook respect verdient. Wie de vrijheid van een ander aantast, gaat
over de morele grens en dat verdient geen respect. Met het voorbeeld hierboven
hoop ik dat verduidelijkt te hebben. Het is de liberale paradox: we dienen
intolerant te zijn tegenover intolerantie.
Waarom moeten we dan ook intolerant zijn tegenover het
eten van dieren? Het antwoord op deze vraag schuilt in het feit dat dieren
levende wezens zijn die pijn kunnen voelen en verlangens hebben. Dieren kunnen
dus ook in hun vrijheid worden aangetast. Dat betekent dat er geen goede reden
is dieren buiten te sluiten van de morele club (kort gezegd: dieren niet in
overweging nemen bij het stellen van de vraag wat moreel handelen is).
Wie dieren eet, doet dieren leed aan. Het is heel redelijk
om daar geen respect voor te hebben. Het is zelfs immoreel en dus ontoelaatbaar
om er wél respect voor te hebben. Respect hebben voor het eten van dieren en
andere immorele praktijken is een teken van onverschilligheid. De enige reden
dat dit u wellicht tegen de borst stuit, ligt in het feit dat het de sociale
norm is om dieren te eten. De sociale norm is echter niet gelijk aan de morele
norm. Er zijn gebieden in Afrika waar het de sociale norm is meisjes te
besnijden. Maakt het feit dat dit de sociale norm is, de praktijk
meisjesbesnijdenis moreel toelaatbaar? Absoluut niet, een ander in zijn of haar
vrijheid beperken is ontoelaatbaar, verdient geen respect en tolerantie
evenmin.
